Trong bối cảnh xã hội hiện nay, việc tham gia giao thông của người dân vẫn chưa thật sự tuân thủ các quy định an toàn giao thông đường bộ. Vẫn còn rất nhiều trường hợp phóng nhanh vượt ẩu, uống rượu bia khi lái xe,… gây nguy hiểm cho người tham gia giao thông. Nhận thấy điều này, Nhà nước đã thiết lập đội ngũ cảnh sát 141 để chuyên thực hiện công tác quản lý trật tự giao thông. Vậy cụ thể, pháp luật định nghĩa lực lượng cảnh sát 141 là gì? Quyền hạn của lực lượng cảnh sát 141 được quy định như thế nào? Lực lượng 141 có quyền hơn cảnh sát giao thông không? Sau đây, Luật sư giao thông sẽ giúp bạn giải đáp thắc mắc về vấn đề này, mời quý bạn đọc cùng tham khảo nhé. Hi vọng bài viết sẽ đem lại nhiều thông tin hữu ích cho quý bạn đọc.
Căn cứ pháp lý
- Nghị định 123/2021/NĐ-CP
Cảnh sát 141 là gì?
Lực lượng cảnh sát 141 là lực lượng cảnh sát liên ngành được bố trí theo hai cấp Cấp Thành phố và cấp Quận/Huyện và bao gồm các thành phần: Cảnh sát giao thông, Cảnh sát cơ động và Cảnh sát hình sự nhằm mục đích đấu tranh, trấn áp tội phạm, giữ gìn an ninh trật tự, an toàn giao thông trên địa bàn thành phố.
Theo đó khi nhắc đến lực lượng 141 chúng ta hiểu ngay đó là lực lượng cảnh sát liên ngành bởi vì có sự tham gia của các thành phần cảnh sát cơ đồng, cảnh sát hình sự, cảnh sát giao thông. Lực lượng này thực hiện các biện pháp, nhiệm vụ để đấu tranh trấn áp tội phạm, giữ gìn an ninh trật tự xã hội trên địa bàn thành phố Hà Nội.
Cơ cấu tổ chức của lực lượng cảnh sát 141
Sự ra đời có cơ cấu tổ chức của cảnh sát 141 bao gồm:
- Cảnh sát giao thông
- Cảnh sát cơ động
- Cảnh sát hình sự
Với cơ cấu tổ chức như trên lực lượng cảnh sát 141 sẽ hoạt động theo phương thức cắm chốt tập trung ở 1 khu vực nhất định, hỗ trợ lẫn nhau khi cần thiết, sử dụng biện pháp công khai kết hợp hóa trang để kịp thời phát hiện, kiểm tra, xử lý các trường hợp vi phạm theo nguyên tắc: lực lượng hóa trang (mặc thường phục) tuần tra trên các tuyến phố nếu phát hiện có trường hợp vi phạm Luật Giao thông đường bộ.
Bên cạnh đó, khi phát hiện vi phạm hoặc đối tượng có nghi vấn phạm tội thì lực lượng sử dụng bộ đàm thông báo cho lực lượng triển khai dừng phương tiện để kiểm tra và xử lý theo đúng quy định.
Nhiệm vụ của lực lượng cảnh sát 141 là gì?
Là một lực lượng cảnh sát liên ngành nên nhiệm vụ của lực lượng 141 này cũng khá đa dạng, rộng khắp. Lực lượng cảnh sát “liên ngành” – Lực lượng 141 có những nhiệm vụ cơ bản sau:
- Kiểm tra, xử lý người điều khiển mô tô, xe máy vi phạm Luật Giao thông đường bộ, mang theo vũ khí khi tham gia giao thông;
- Lực lượng 141 thực hiện kiểm tra các phương tiện giao thông khả nghi tàng trữ vũ khí, ma túy và các tài sản nghi do phạm tội mà có;
- Lực lượng 141 được trang bị công cụ hỗ trợ, sử dụng công khai kết hợp hóa trang để kiểm tra, xử lý các đối tượng nghi vấn, vi phạm tại các tuyến phố, nút giao thông trọng điểm.
Như đã nói thì việc xử lý những hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông (như không đội mũ bảo hiểm, kẹp 3, không có đăng ký xe…) chỉ là một phần trong nhiệm vụ mà thôi.
Quyền hạn của lực lượng cảnh sát 141
Thẩm quyền xử lý và phạm vi xử lý của Tổ công tác 141 dựa trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và điều kiện hoạt động của các lực lượng tham gia.
- Trong quá trình làm nhiệm vụ kiểm tra, nếu phát hiện đối tượng tàng trữ vũ khí nguy hiểm, dao kiếm, các chất cấm như ma túy;… Hoặc có dấu hiệu phạm tội thì lực lượng 141 có nhiệm vụ khống chế, áp giải đối tượng; thu giữ tang vật và đưa lên xe về trụ sở phòng cảnh sát hình sự để xác minh, khai thác và lập hồ sơ xử lý nếu có sai phạm;
- Khi thực hiện nhiệm vụ thì lực lượng công an 141 có quyền được mặc thường phục mà không bắt buộc phải mặc cảnh phục để thuận lợi cho quá trình theo dõi và tiếp cận đối tượng nghi vấn;
- Lực lượng 141 có quyền khám người; kiểm tra người, ví, điện thoại của đối tượng nghi vấn là phạm tội. Điều này là cần thiết và đúng với quy định của pháp luật. Vì có rất nhiều trường hợp thực tế đối tượng đã giấu vũ khí trong người, giấu ma túy trong ví, trong tất hay giày dép. Nhiều đối tượng còn gian xảo giấu ma túy vào điện thoại, đồ chơi…
- Lực lượng 141 chỉ được kiểm tra tin nhắn, lịch sử cuộc gọi khi có lệnh của Thủ trưởng; Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra và phải tuân thủ đầy đủ các quy định về tố tụng.
Lực lượng 141 có quyền hơn cảnh sát giao thông không?
Theo quy định tại Điều 8 Nghị định 27/2010/NĐ-CP quy định về cơ chế phối hợp giữa các lực lượng cảnh sát khác và công an xã với cảnh sát giao thông đường bộ tham gia tuần tra, kiểm soát trật tự, an toàn giao thông đường bộ:
“1. Các lực lượng cảnh sát khác và công an xã tuần tra, kiểm soát trật tự, an toàn giao thông đường bộ cùng cảnh sát giao thông đường bộ phải thực hiện đúng kế hoạch đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt, chịu sự kiểm tra, giám sát của Cảnh sát giao thông đường bộ.
Nếu phát hiện vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ, cảnh sát giao thông đường bộ xử phạt vi phạm hành chính những hành vi vi phạm thuộc quyền xử phạt của mình theo quy định của Pháp lệnh Xử lý vi phạm hành chính và Nghị định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ.
2. Các lực lượng cảnh sát khác và công an xã tuần tra, kiểm soát trật tự, an toàn giao thông đường bộ mà không có cảnh sát giao thông đường bộ đi cùng thì phải thực hiện việc tuần tra, kiểm soát theo kế hoạch đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt và phải thường xuyên thông báo cho lực lượng cảnh sát giao thông đường bộ về việc tuần tra, kiểm soát của mình.
Nếu phát hiện vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ thì được xử phạt vi phạm hành chính những hành vi thuộc quyền xử phạt của mình theo quy định của Pháp lệnh Xử lý vi phạm hành chính và Nghị định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ. Trong trường hợp vượt quá thẩm quyền xử phạt của mình thì phải lập biên bản vi phạm hành chính, báo cáo cấp có thẩm quyền giải quyết”.
Trên cơ sở những quy định nói trên, căn cứ tình hình thực tế cũng như tính chất đặc thù của địa bàn thủ đô, năm 2011, Công an Hà Nội đã thành lập lực lượng “liên quân” bao gồm: cảnh sát giao thông, cảnh sát cơ động và cảnh sát hình sự (gọi tắt là lực lượng 141) để đấu tranh, trấn áp tội phạm, giữ gìn an ninh trật tự, an toàn giao thông trên địa bàn thành phố Hà Nội.
Các tổ công tác của 141 hoạt động theo phương thức cắm chốt tập trung ở một khu vực, hỗ trợ nhau khi cần thiết; sử dụng biện pháp công khai kết hợp hóa trang để phát hiện, kiểm tra, xử lý theo nguyên tắc lực lượng hóa trang tuần tra trên các tuyến phố nếu phát hiện có trường hợp vi phạm Luật Giao thông đường bộ hoặc đối tượng nghi vấn có dấu hiệu phạm tội thì sử dụng bộ đàm thông báo cho lực lượng công khai triển khai đội hình dừng phương tiện để kiểm tra, xử lý.
Trong quá trình kiểm tra, nếu phát hiện người tàng trữ vũ khí, dao kiếm, ma túy… hoặc có dấu hiệu phạm tội thì lực lượng làm nhiệm vụ sẽ khống chế, áp giải và đưa phương tiện, tang vật về trụ sở Phòng Cảnh sát Hình sự để phân loại, khai thác, xác minh, lập hồ sơ xử lý.
Tóm lại, lực lượng 141 sẽ thực hiện nhiệm vụ theo sự chỉ đạo của Ban giám đốc Công an Hà Nội. Tuy nhiên, nhiệm vụ này phải phù hợp với những quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của các lực lượng cảnh sát theo các quy định vừa trích dẫn ở trên và các văn bản pháp luật khác có liên quan.
Trên đây là nội dung liên quan đến vấn đề “Cảnh sát 141 là gì?”. Chúng tôi hi vọng rằng bạn có thể vận dụng các kiến thức trên để sử dụng trong công việc và cuộc sống.
Câu hỏi thường gặp
Theo Điều 8, Thông tư 65/2020/TT-BCA thì lực lượng 141 được dừng các phương tiện tham gia giao thông đường bộ (sau đây viết gọn là phương tiện giao thông) theo quy định, kiểm soát người và phương tiện tham gia giao thông đường bộ, giấy tờ của người điều khiển phương tiện giao thông, giấy tờ của phương tiện giao thông và giấy tờ tùy thân của người trên phương tiện giao thông đang kiểm soát theo quy định của pháp luật; kiểm soát việc thực hiện các quy định về hoạt động vận tải đường bộ theo quy định của pháp luật.
Vì vậy, lực lượng 141 được phép xử lý các vi phạm pháp luật về giao thông đường bộ.
Các tổ công tác lực lượng 141 hoạt động theo phương thức cắm chốt tập trung ở 1 khu vực nhất định, hỗ trợ lẫn nhau khi cần thiết, sử dụng biện pháp công khai kết hợp hóa trang để kịp thời phát hiện, kiểm tra, xử lý các trường hợp vi phạm theo nguyên tắc: lực lượng hóa trang (mặc thường phục) tuần tra trên các tuyến phố nếu phát hiện có trường hợp vi phạm Luật Giao thông đường bộ. Khi phát hiện vi phạm hoặc đối tượng có nghi vấn phạm tội thì lực lượng sử dụng bộ đàm thông báo cho lực lượng triển khai dừng phương tiện để kiểm tra và xử lý theo đúng quy định.
Đối chiếu với quy định pháp luật hiện hành, công dân hoàn toàn có quyền quay phim, chụp ảnh cảnh sát giao thông nói chung và tổ công tác 141 nói riêng khi đang làm nhiệm vụ.